![](https://nocksiegarn.pl/wp-content/uploads/2020/10/Księgarnia_pod_globusem-1.jpg)
Ze względu na pandemię nie mogliśmy wybrać się na spacer po krakowskich księgarniach, który został zaplanowany w trakcie tegorocznej Nocy Księgarń. Nie wszystko jednak stracone! Zgodnie z obietnicą udostępniamy artykuł-spacerownik autorstwa dr. hab. Grzegorza Niecia, który jest doskonałym wstępem do indywidualnych wycieczek po krakowskich księgarniach i antykwariatach. Zachęcamy do lektury!
Kraków jest miastem książki, świadczy o tym tradycja i współczesność. To tutaj przecież działa najstarsza polska biblioteka na najstarszym polskim uniwersytecie, to tutaj wydrukowano pierwsze książki w Polsce. Kraków, choć różnie układały się jego dzieje i choć stracił już dawno status stolicy państwa, wciąż pozostaje niezwykle ważnym ośrodkiem ruchu wydawniczego i handlu książką, szczególnie tą dawną. Oczywiście, że dominującą rolę w interesującym nas zakresie odgrywa od lat Warszawa, to jednak, w ogłaszanych każdego roku przez Bibliotekę Narodową statystykach, Kraków zajmuje drugie miejsce, dystansując o dobrych kilka procent pozostałe wielkie miasta naszego kraju.
![](https://nocksiegarn.pl/wp-content/uploads/2019/09/massolit.jpg)
Kraków jest jedynym ośrodkiem kulturalnym i naukowym w Polsce, który przetrwał bez większych strat ostatnią wojnę, dzięki czemu rozwija się tu handel dawną, zabytkową książką – funkcjonują profesjonalne antykwariaty naukowe, odbywają się aukcję. Od lat 90. ubiegłego wieku ponad 90 procent księgarskich aukcji antykwarycznych odbywa się w Krakowie i w Warszawie. Krakowskie antykwariaty swoją tradycją sięgają jeszcze wieku XIX, kiedy to kilka firm działało na ulicy Szpitalnej, tutaj też znajdują dwie największe i najważniejsze współcześnie – Antykwariat Rara Avis pod nr. 11, a pod 19 Antykwariat Wójtowicz. Placówki te prowadzą sprzedaż na miejscu, w sklepie internetowym, a także organizują kilka razy w roku aukcje. Jeszcze do niedawna aukcje odbywały się na miejscu w Krakowie, przyjeżdżali na nie bibliofile z całego kraju i z zagranicy, w czasach pandemii przeprowadza się licytacje online. Za każdym razem drukowany jest katalog zawierający szczegółowe opisy i zdjęcia obiektów – książek, druków ulotnych, rycin, plakatów, map, czasopism, pocztówek, dokumentów i rękopisów oraz innego rodzaju druków, wśród których nie brakuje rzeczy rzadkich i unikatowych. Na aukcjach antykwariatów ze Szpitalnej licytowano m.in. nieznane listy Kościuszki, Szopena i Mickiewicza, rzadkie starodruki i poszukiwane druki nowsze. Obie firmy posiadają na składzie szeroki wybór całego asortymentu, aczkolwiek specjalizują się w niektórych jego działach. Domeną Wójtowicza są starodruki, Rara Avis – druki XIX i XX wieczne, w tym plakaty i wydawnictwa awangardowe. To tutaj padły aukcyjne rekordy w zakresie druków dwudziestowiecznych – za 64000 zł sprzedano Poezję integralną Jana Brzękowskiego, za tyleż samo pierwsze wydanie Sanatorium pod Klepsydrą Brunona Schulza, aż 130 tysięcy zapłacono za dwudziestu kilku stronicowy wileński Katalog wystawy nowej sztuki z 1923 roku. Wójtowicz swoje aukcyjne cymelia prezentuje na stronie
– jest pośród nich sporo unikatowych poloników z XV i XVI w. Aukcje organizuje także Krakowski Antykwariat Naukowy, znajdujący się na ulicy Sławkowskiej.
![](https://nocksiegarn.pl/wp-content/uploads/2020/10/67174249_433812120543735_6370069320743950204_n-819x1024.jpg)
![](https://nocksiegarn.pl/wp-content/uploads/2020/10/67115781_484471075707741_781626538646237986_n-822x1024.jpg)
Miejsce szczególne na mapie krakowskich antykwariatów zajmuje Antykwariat Kamiński przy ul. Św. Jana 3, kontynuujący tradycję przedwojennej firmy wydawniczo-księgarskiej Stefana Kamińskiego, a także działającej jeszcze do niedawna bodajże ostatniej prywatnej, płatnej wypożyczalni książek. Z kolei w Kramach Dominikańskich na ulicy Stolarskiej 8-10 mieści się Antykwariat Księgarski, kontynuujący działalność dawnej placówki „Domu Książki” z ulicy Brackiej 6. W okolicy centrum, ale już poza obrębem Rynku głównego i przylegających doń ulic, działają Antykwariat Skrypt na ulicy Jabłonowskich 9, specjalizujący się książce akademickiej; Antykwariat Galicja na ulicy Garbarskiej 5 i Abecadło przy ul Kościuszki 18. Ten ostatni znany jest z organizacji różnego rodzaju imprez bibliofilskich i literackich. Specyficzny, ale bez wątpienia wart odwiedzenia, jest Antykwariat „Na Kazimierzu”, mieszczący się w Centrum Kultury Żydowskiej przy ul. Meiselsa 17. Są tam, rozrzucone trochę bez łądu, książki i wszelkiego rodzaju starocie, które wypełniają niemały lokal w podziemiu. Książką angielskojęzyczną handluje się od lat klimatycznym Massolicie na ulicy Felicjanek 5.
![](https://nocksiegarn.pl/wp-content/uploads/2019/09/foto_krakow-1024x576.jpg)
Jeśli antykwariaty mają się w Krakowie względnie nieźle, to sieć księgarń nie tylko skurczyła się znacząco w ostatnich latach, zwłaszcza w ścisłym centrum miasta. Wciąż jednak udało się utrzymać działalność księgarską w kamienicy przy Rynku Głównym 23, gdzie tradycje branży sięgają XVII w. Obecnie funkcjonuje tu firma Empik, na przeciwległej zaś stronie Rynku (nr 36) nieprzerwanie od dziesięcioleci sprzedaje się książki i płyty w „Kurancie”, księgarni muzycznej połączonej z kawiarnią. W pobliżu rynku wciąż działają znaczące i ważne księgarnie naukowe – Księgarnia Akademicka przy ul. św. Anny 6, specjalizująca się w publikacjach naukowych, związana z wydawnictwem o tej samej nazwie i Główna Księgarnia Naukowa – o profilu naukowym i literackim przy ulicy Podwale 6, lokalu gdzie działalność w tej branży prowadzono jeszcze przed drugą wojną światową, oraz firmowa księgarnia wydawnictwa PWN przy ulicy Piłsudskiego 3/1, która oferuje także publikacje innych oficyn.
Oprócz tego warto odwiedzić inne księgarnie specjalizujące się w literaturze pięknej i książce dla dzieci i młodzieży, które nierzadko łączą działalność ściśle księgarską z klubową (kawiarnie), organizują też rozmaite akcje – promocje książek, spotkania z autorami itp. Przy ulicy Długiej 1 mieści się Księgarnia Pod Globusem, dawna księgarnia firmowa Wydawnictwa Literackiego. Starsi krakowianie pamiętają zapewne kolejki, jakie ustawiały się tam za poszukiwanymi tytułami, np. z serii literatury iberoamerykańskiej. Po przeciwnej stronie, przy ulicy Brackiej 14 działa De Revolutionibus Book&Cafe. Nieopodal na ulicy Grodzkiej 50 mieści się, licznie odwiedzany przez mieszkańców i turystów, Skład Taniej Książki, oferujący bardzo szeroki asortyment w niezwykle atrakcyjnych cenach. W centrum działają jeszcze dwie katolickie księgarnie o bardzo szerokim asortymencie, wykraczającym poza piśmiennictwo religijne – Księgarnia Świętego Stanisława przy ulicy Wiślnej 12A, Księgarnia franciszkanów Bratni Zew przy Franciszkańskiej 4 i Księgarnia Retoryka przy ul. Retoryka 24, czwarta – już bardziej oddalona – to księgarnia firmowa WAM na Kopernika 26. Krajobrazu krakowskich księgarń działających w centrum miasta dopełniają placówki specjalistyczne, jak na przykład Księgarnia Podróżnicza Bonobo przy Małym Rynku 4; dwie Księgarnie Wydawnictwa Austeria na Kazimierzu – ul. Szeroka 6 i Józefa 38, oferujące szeroki wybór polskich i obcych wydawnictw o tematyce żydowskiej, czy artystyczne księgarnie MOCAK-u przy placu Szczepańskim 3a.
Autor tekstu: Grzegorz Nieć